سیر تدوین و تطور تفسیر علمی قرآن

کتاب حاضر برای دانش پژوهان دوره کارشناسی ارشد و دکترای علوم قرآن و حدیث نگارش یافته و به بحث تاریخی درباره ی آثار تدوین یافته در زمینه ی تفسیر علمی قرآن و دیدگاه موافقان و مخالفان می پردازد.

این کتاب شامل دو بخش است؛

بخش اول: کلیات

منظور از تفسیر علمی قرآن، کوشش و تلاش مفسر در کشف ارتباط بین آیات هستی شناختی قرآن کریم و اکتشافات علوم است، به گونه ای که اعجاز قرآن آشکار شود و بر مصدر آن و صلاحیتش برای هر زمان و مکان دلالت کند.
در تفسیر علمی قرآن باید روش اعتدال را رعایت کرد، یعنی قرآن را محور و اصل قرار داد و در ضمن بررسی آیات پرده از حقایق علمی برداشت، نه اینکه یافته های علمی را اصل بدانیم و سعی در برابر کردن آیات قرآن با آن ها داشته باشیم.
اهداف و پیام های آیات علمی قرآن عبارتند از: آمار آیات علمی قرآن، مخاطبان آیات علمی قرآن و اهداف آیات علمی قرآن.
در تفسیر علمی قرآن به چند نکته باید توجه داشت: رعایت شرایط و قوانین تفسیر، توجه به شأن و جایگاه قرآن، تکیه بر قوانین علمی قطعی نه فرضیه ها، رعایت هماهنگی و انسجام آیات و تعارض نداشتن با معارف قطعی.

بخش دوم: سیر تاریخی تفسیر علمی

در این بخش به بررسی تفاسیر مفسران متقدم و متأخر شیعه و اهل تسنن در علوم مختلف پرداخته می‌شود که برای هر کدام نمونه هایی ذکر شده است.
هدف از نزول این آیات، پی بردن به عظمت و قدرت الهی و اعتقاد به توحید است؛ وجود همین آیات باعث شده است مفسران و محققان علوم اسلامی با بررسی دقیق این آیات، به بررسی علوم مختلف بپردازند که در این راستا سه جریان به وجود آمد: جریان افراطی، جریان مخالف و جریان میانه رو، که در این بخش به نقد و بررسی دو جریان اول که هر دو به خطا رفته اند پرداخته شده است.